Nguyễn Năng Lự(1910- 1944)

Nguyễn Năng Lự(1910- 1944)

Nguyễn Năng Lự người làng Phú Thọ, nay thuộc xã Nghĩa Phú, huyện Tư Nghĩa. Nguyễn Năng Lự tham gia các hoạt động yêu nước từ năm 1924 khi đang học ở trường Quốc học (Huế). Tháng 6/1925, ông bị đuổi học vì tham gia đấu tranh đòi thả Phan Bộ Châu, sau đó về quê gia nhập Hội Việt Nam Cách mạng Thanh niên, rồi trở thành Đảng viên Đảng cộng sản (1930), Bí thư Huyện bộ đông Tư Nghĩa, góp phần tích cực thành lập Huyện ủy tư Nghĩa (tháng 3/1931).

Cuối năm 1931, ông bị bắt, kết án 13 năm tù giam, đày đi Buôn Ma Thuột, Kon Tum. Năm 1932, ông vượt ngục về Quảng Ngãi rồi vào Sài Gòn, liên lạc với Trung ương, tham gia Xứ ủy Trung Kỳ, tham gia Ban liên lạc miền Nam Đông Dương của Đảng, phụ trách Nông Hội vận. Nhờ giỏi ngoại ngữ (Anh, Pháp, Hoa latinh), ông được cử đi hoạt động ở Thái Lan, Malaixia, Xingapo. Năm 1935, từ Sài Gòn ông chuẩn bị đi Hồng Kông thì bị Pháp bắt đưa ra Huế, kết án 20 năm tù, đày đi Lao Bảo, Buôn Ma Thuột. Năm 1939 ông vượt ngục, liên lạc với trung ương hoạt động; năm 1940, lại bị bắt, bị đày lên Buôn Ma Thuột. Tháng 6/1941, vì bị lao nặng nên dịch đưa ông về An Trí ở Quảng Ngãi. Tháng 10/1941, ông giả vờ đi tu ở nhà thờ La Vang (Quảng Trị) rồi trốn ra Nghệ An , Hà Nội, liên lạc với Trung ương và Xứ ủy Trung Kỳ. Tháng 3/1942, Nguyễn Năng Lự về Quảng Ngãi triệu tập Hội nghị cán bộ, bàn chương trình hành động và thành lập Tỉnh ủy lâm thời. Hội nghị bị lộ, Pháp bắt ông, kết án tù khổ sai chung thân, giam tại lao Quảng Ngãi. Ông vượt ngụ tiếp tục chỉ đạo phong trào cách mạng, nhưng lại bị bắt, đày lên Buôn Ma Thuột.

Nguyễn Năng Lự qua đời ngày 06/5/1944 trong nhà lao sau mấy lần tiếp tục vượt ngục và bị bắt.